Obydwa modele zaprojektowane zostały przez Hansa Burkharda i Karla Rösnera w fabryce wagonów kolejowych Gotha, która na potrzeby wojny do 1915 r. produkowała samoloty bombowe. Wersja G III do służby weszła w październiku roku 1916, a wersja rozwojowa tego samolotu - G IV, różniąca się m.in. poszyciem i układem lotek, trafiła na front w lutym roku następnego. Lotnictwo niemieckie wykorzystywało maszyny te do wypadów niszczycielskich dziennych i nocnych na Anglię, oraz na Bałkanach. Samoloty te latały również w barwach austro - węgierskich, gdzie brały udział w nalotach bombowych na Froncie Włoskim. Oprócz zakładów Gothaer Waggonfabrik A. G. Gotha, samoloty te na licencji produkowane były także w zakładach: LVG (Luft Verkehrs G.m.b.H. oraz Siemens Schuckert Werke G.m.b.H. Powstało tylko około 25 sztuk w wersji G III i około 230 w wersji G IV.
Lotnictwo polskie posiadało 1 samolot Gotha w wersji G III oraz 4 egzemplarze G IV. Wszystkie samoloty stanowiły zdobycz wojenną. Bojowo służył tylko jeden samolot G IV o nr 213/17, któremu zmieniono numerację po przeglądzie w Ławicy na 100/17. Samolot ten trafił do 21 EN w kwietniu 1920 r. Od końca maja do początku sierpnia tegoż roku maszyna ta w eskorcie Fokkerów D VII z 15 EM nękała wojska bolszewickie niszcząc m.in. pociągi pancerne, większe zgrupowania wojsk i zaplecze logistyczne wroga. W 21 EN załogę samolotu stanowili głównie por. pil. L. Rayski i por. obs. Cz. Filipowicz. Od lipca 1920 r. samolot ten przekazany został pod skrzydła 6 EW stacjonującej we Lwowie. W eskadrze tej załogę stanowili por. pil. Ludwik Idzikowski i ponownie por. obs. Cz. Filipowicz. W dniu 31 sierpnia 1920 r. podczas lotu próbnego doszło do kraksy podczas lądowania, w wyniku której oderwane zostało podwozie. We wrześniu samolot odesłano od składnicy w Poznaniu. Pozostałe samoloty, które znajdowały się w Ławicy zostały rozebrane na części.
Dwa razy Mercedes D IVa o mocy 260 KM (191 kW), stosowano również Daimler - o takiej samej mocy, Hiero o mocy 230 KM (169 kW) i rzadko Maybach IVa o mocy 183 kW. Podobnie jak w przypadku samolotów bombowych Friedrichshafen zastosowano chłodnice czołowe i śmigła w układzie pchającym. W kadłubie umieszczono dwa zbiorniki paliwa o pojemności 275 dm3 każdy, a dodatkowy zbiornik opadowy umieszczony u nasady górnego lewego skrzydła miał pojemność 70 dm3. żbiornik oleju o pojemności 60 dm3.
Płaty trójdzielne, dwudźwigarowe. Dźwigar dla skrzydła środkowego wykonany był z rur stalowych, reszta drewniana. Komora płatów była wieloprzęsłowa. Skrzydło środkowe wąskie dla pomieszczenia śmigieł. Oba płaty miały dość duże wydłużenie: dla górnego l = 11,0, a dla dolnego l = 10,2. Płaty miały poszycie płócienne. Lotki osadzone były na obu płatach tylko w wersji G IV i miały kompensację rogową.
Spawane z rur stalowych i w poszyciu płóciennym. Stateczniki posiadały usztywnienie w postaci zastrzałów.
Konstrukcji kratownicowej wykonanej z drewna. Od przodu do połowy długości kadłuba, oraz na grzbiecie pokryty był sklejką, reszta płótnem. Wersja G IV w całości pokryta była sklejką. Podwozie składało się z dwóch podwójnych kół oraz płozy ogonowej.
Na przodzie i grzbiecie kadłuba dwa ruchome k. m. Parabellum wz.14, kal. 7,92 mm strzelca i bombardiera. W obydwu modelach dla tylnego strzelca zaprojektowano ukośny tunel zapewniający dodatkowo pole ostrzału od spodu, gdzie kąt ostrzału wynosił 25o w płaszczyźnie prostopadłej (bocznej) i 60o w równoległej do osi kadłuba. Łączny ładunek bomb wynosił 300 - 500 kg. Bomby zawieszone były pod kadłubem. W kabinie bombardiera (pierwsza patrząc od dziobu) umieszczony był celownik bombardierski (luneta celownicza) Goerz.
Gotha |
Jednostka miary |
G III, z silnikiem D IVa. |
G IV, z silnikiem D IVa. |
G IV (prod
LVG), z silnikiem Hiero. |
Wymiary: |
||||
Rozpiętość |
m |
23,7 |
||
Długość |
m |
12,4 |
12,2 |
12,3 |
Wysokość |
m |
3,9 |
4,3 |
|
Powierzchnia
nośna |
m2 |
89,5 |
||
Masy: |
||||
Własna |
kg |
2383 |
2413 |
2541 |
Użytkowa |
kg |
1235 |
1335 |
1393 |
Całkowita |
kg |
3618 |
3648 |
3934 |
Osiągi: |
||||
Prędkość
max |
km/h |
135 |
130 |
|
Prędkość
przelotowa |
km/h |
110 |
--- |
|
Prędkość minimalna |
km/h |
70 |
--- |
|
Czas
wznoszenia na 3000 m |
min |
28 |
--- |
|
Pułap |
m |
5000 |
4500 |
|
Zasięg |
km |
400 |
400
- 600 |
--- |
Czas
lotu |
h, min |
3,45 |
3,45
- 6 |
--- |
Bączkowski W., Samoloty bombowe pierwszej wojny światowej, Warszawa 1986.
Jankiewicz Z., Malejko J., Samoloty i śmigłowce wojskowe – F-H, Encyklopedia Lotnictwa Wojskowego, t. 8, Warszawa 1994.
Łydżba Ł., 21. Eskadra Niszczycielska w wojnie 1920 roku, Lotnictwo z szachownicą nr 24, 2007.
Morgała A., Samoloty wojskowe w Polsce 1918 – 1924, Warszawa 1997.
Pawlak J., Polskie eskadry w latach 1918 – 1939, Warszawa 1989.
Rezmer W., Litewskie lotnictwo wojskowe 1919 – 1940, Toruń 1999.
Zieliński J., Wójcik W., Lotnicy – Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari, T. 1, Warszawa – Toruń 2005.
Le Fana de L'Aviation, nr 139, 1981 r.
Polska Flota Napowietrzna, nr 3, 1919 r.
Fotografie:
http://www.wwiaviation.com/bombers_german.html
http://flyingmachines.ru/Site2/Crafts/Craft25529.htm
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gotha_G_IV_na_Lawicy.jpg
https://en.wikipedia.org/wiki/German_strategic_bombing_during_World_War_I
Le Fana de lAviation, nr 139, 1981 r.
Wszelkie materiały tekstowe umieszczone w serwisie bequickorbedead.com stanowią własność intelektualną i są prawnie chronione prawem autorskim oraz innymi przepisami dotyczącymi ochrony własności intelektualnej. Natomiast materiały i fotografie nadesłane przez Czytelników pozostają ich własnością, a Właściciele serwisu nie przypisują sobie do nich praw autorskich.
Informujmy, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), kopiowanie, modyfikowanie, powielanie i wykorzystywanie zawartych na stronie bequickorbedead.com materiałów tekstowych (w tym umieszczanie na innych stronach internetowych), zarówno w całości jak i we fragmentach, wymaga pisemnej zgody twórców witryny.