Bartkowiak Antoni por. pil.
Sebastian Nowosad.
Ostatnia aktualizacja April 25, 2019, 6:03 a.m.
Tagi:
Urodzony 25.04.1897 r. w Nochowie w powiecie śremskim w rodzinie rolniczej Stanisława i Antoniny, brat sierż. pil. Władysława Bartkowiaka. W dniu 20.10.1915 r. został wcielony do armii niemieckiej i skierowany na front zachodni. W lutym 1917 r. zgłosił się do Szkoły Pilotów w Ławicy, a następnie ukończył kursy pilotażu w Legnicy, Szumbergu, Pile i Bydgoszczy. Po uzyskaniu patentu pilota pracował jako instruktor w Szkole Obserwatorów w Bydgoszczy. W 1918 r. trafił do 412 eskadry lotniczej (dalej EL). Po wybuchu powstania wielkopolskiego na samolocie Albatros przedostał się przez linię frontu i lądował w okolicy Gniezna (styczeń 1919 r.). Po wstąpieniu do Wojska Polskiego przydzielony jako pilot w dyspozycji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej aktywnie brał udział w operacjach bojowych w Wielkopolsce, Śląsku i Prusach Zachodnich.
W dniu 29.04.1920 r. Bartkowiak jako starszy sierżant w składzie 15 Eskadry Myśliwskiej (dalej EM) wyruszył na Front Ukraiński. Zasłynął brawurowymi lotami szturmowymi przeciwko oddziałom konnym Budionnego w lipcu 1920 r. Brał udział w walkach w obronie Lwowa oraz pod Zamościem. Szczególnie odznaczył się w dniach 16-17.08.1920 r. zwalczając kawalerię bolszewicką. Dnia 31.08.1920 r. wykonał 4 loty w okolicy Zamościa, w wyniku których nieprzyjaciel poniósł ciężkie straty. W trakcie jednego z tych lotów (w rejonie Cześnik) puścił się na zwarty szyk 300 konnych nacierających na polską jazdę. Dzięki swej brawurowej akcji rozbił nieprzyjaciela, a celnym ogniem dosięgnął około 30 jeźdźców. Jeszcze w tym samym dniu, popołudniu w okolicy Niewichrowa rozbił i zmusił do odwrotu szwadron bolszewicki. Następnie wylądował przy sztabie 10 Dywizji Piechoty i złożył obszerny raport.
Dekretem z dnia 3.08.1920 r. został zatwierdzony w stopniu podporucznika wojsk lotniczych. W trakcie trwania wojny polsko-bolszewickiej odbył ponad 70 lotów bojowych. Po zakończeniu wojny skierowany został do Wyższej Szkoły Lotników w Poznaniu, a następnie Grudziądzu. Po jej ukończeniu otrzymał przydział do 19 Eskadry Wywiadowczej (dalej EW). W 1922 r. na własną prośbę został urlopowany z wojska aby objąć funkcję szefa pilotów w Zakładach Mechanicznych Plage i Laśkiewicz (ZMPiL) w Lublinie. Pod koniec kwietnia 1922 r. por. pil. Antoni Bartkowiak został poważnie ranny w wypadku lotniczym w Warszawie. W efekcie przymusowego lądowania samolotem Ansaldo Balilla na nieodpowiednim terenie, siłą przewracającego się samolotu pilot został wyrzucony z siedzenia i przygnieciony skrzydłem. Zmarł w dniu 1.05.1922 r.* w szpitalu, kilka dni po wypadku wskutek rozległych obrażeń wewnętrznych. Rok wcześniej otrzymał awans na stopień porucznika ze starszeństwem z 1.06.1919 r. Por. pil. Antoni Bartkowiak pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Za swe zasługi w obronie ojczyzny odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 292. Ponadto otrzymał czterokrotnie Krzyż Walecznych oraz pośmiertnie francuską odznakę pilota oraz Polową Odznakę Pilota.
* Według niektórych źródeł wypadek wydarzył się nie pod koniec kwietnia, lecz w dniu 1.05.1922 r., a pil. Bartkowiak zginał na miejscu.
Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą
Źródła:
Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, pod red. M. Romeyko, Warszawa 1933 Inne źródła podają, że do armii niemieckiej został powołany w 1917 r.
T. J. Kopański, Fokker DVII BI-BA-BO, Lotnictwo z szachownicą nr 1, 2002.
E. Lewandowski, Garść wspomnień z walk dawnej 15. myśliwskiej eskadry lotniczej (Obecnie 132), [w:] Księga pamiątkowa 3-go Pułku Lotniczego 1918-1928, Poznań 1928.
G. Łukomski, B. Polak, A. Suchcitz, Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Wykazy odznaczonych za czyny z lat 1863-1864, 1914-1945, Koszalin 1997.
H. Mordawski, Polskie lotnictwo wojskowe 1918-1920. Narodziny i walka, Wrocław 2009 (wg tego źródła do armii niemieckiej został powołany w 1917 r.)
B. Polak, Bartkowiak Antoni,[w:] Kawalerowie Virtuti Militari1792-1945. Słownik biograficzny, t. II (1914-1921), cz. I, red. B. Polak, Koszalin 1991.
B. Polak, Bartkowiak Władysław, [w:] Kawalerowie Virtuti Militari1792-1945. Słownik biograficzny, t. II (1914-1921), cz. I, red. B. Polak, Koszalin 1991.
K. A. Tarkowski, Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920, Warszawa 1991.
J. Zieliński, W. Wójcik, Lotnicy-kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari, t. I. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920 r., Warszawa-Toruń 2005.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 41 z dn. 27.10.1920 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 40 z dn. 23.11.1921 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 18 z dn. 28.03.1923 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 15 z dn. 11.11.1928 r.
Wszelkie materiały tekstowe umieszczone w serwisie bequickorbedead.com stanowią własność intelektualną i są prawnie chronione prawem autorskim oraz innymi przepisami dotyczącymi ochrony własności intelektualnej. Natomiast materiały i fotografie nadesłane przez Czytelników pozostają ich własnością, a Właściciele serwisu nie przypisują sobie do nich praw autorskich.
Informujmy, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), kopiowanie, modyfikowanie, powielanie i wykorzystywanie zawartych na stronie bequickorbedead.com materiałów tekstowych (w tym umieszczanie na innych stronach internetowych), zarówno w całości jak i we fragmentach, wymaga pisemnej zgody twórców witryny.
