Wiedeń (Wieden)* Franciszek płk pil. (aer.)** inż.

Autor: Sebastian Nowosad. Ostatnia aktualizacja Feb. 6, 2018, 8:39 a.m.

Tagi:

Wiedeń (Wieden)* Franciszek płk pil. (aer.)** inż.

Urodzony 6.02.1891 r. w Tarpie na Węgrzech. W 1910 r. uzyskał maturę w lwowskim gimnazjum, następnie rozpoczął studia na Wyższej Szkole Politechnicznej we Lwowie. W dniu 1.08.1914 r. został powołany do wojska austro–węgierskiego. Początkowo służył w 30 PP, jednocześnie ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy. W okresie od 5.05 do 19.08.1915 r. dowodził plutonem w 30 PP. Na froncie walczył w 40 PP, gdzie dowodził plutonem, następnie kompanią. Na przełomie listopada i grudnia 1917 r. szkolił się na kursie pilotażu w Wienner Neustadt, później został oficerem technicznym w 5 kompanii zapasowej lotnictwa. Od 12.06.1918 r. ponownie wyruszył na front, służył jako obserwator i oficer techniczny w 4 kompanii lotniczej.


Do Wojska Polskiego wstąpił w dniu 5.11.1918 r., przydzielony został do PP Ziemi Rzeszowskiej. Od 16.11.1928 r. walczył w składzie Legii Oficerskiej z oddziałami ukraińskimi w rejonie Lwowa i Przemyśla. Przez kilka dni latał jako obserwator w 9 EW (7-19.01.1918 r.), a następnie otrzymał przydział do Wojskowej Szkoły Lotniczej w Warszawie. Szkolenie pilotażowe kontynuował w Szkole Pilotów w Krakowie oraz szkole Transformacji w Poznaniu. W dniu 1.04.1920 r. otrzymał awans na stopień kapitana (Dekretem Naczelnego Wodza L. 2299 z dnia 9.09.1920 r., z dniem 1.04.1920 r.), a 30.04.1920 r. został przydzielony do 21 EN i w jej składzie walczył na froncie. Już w maju 1920 r. wsławił się brawurowymi lotami na bombardowanie pociągów pancernych pod Kniażopolem i na stacji kolejowej Malewannaja (27-28.05.1920 r.). Na akcję wzlatywał kilkukrotnie w ciągu dnia, swymi atakami przyczyniał się do uszkodzenia i zdobycia pociągów przez 12 Dywizję Piechoty. Odbywał również loty na bombardowanie kawalerii Budionnego, po powrocie na lotnisko dostarczał zawsze cenny materiał wywiadowczy o ruchach i pozycji wroga. W okolicy Starej Sieniawy ostrzelał piechotę sowiecką, a pod Barem bombardował pociągi pancerne. W czasie walk na linii Łuck–Równe–Dębno pomimo silnego ostrzału z ziemi obniżył pułap i atakował w wielkim skutkiem konnicę bolszewicką.


W październiku 1920 r., będąc w stopniu porucznika, otrzymał tytuł oraz odznakę pilota na czas służby w wojskach lotniczych. Po zakończeniu działań wojennych i rozformowaniu 21 EN został przeniesiony do 14 EW, a od 10.05.1921 r. do 5 EW w Przemyślu. Od września 1921 r. piastował wysokie stanowiska w 3 PL (od 4.09.1921 dowódca VII dyonu, od 2.05.1921 r. dowódca 3 PL, od 2.05.1923 r. zastępca dowódcy 3 PL, od 15.06.1923 r. na stanowisku oficera taktycznego i szkoleniowego w 3 PL). W dniu 2.04.1924 r. został awansowany do stopnia majora, a z początkiem listopada tego roku wyjechał do Paryża na studia do Ecole Superieure de’l Aeronautique. Po powrocie do kraju w dniu 30.09.1925 r. został przydzielony do grudziądzkiej Wyższej Szkoły Pilotów. W czerwcu 1926 roku został przydzielony do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej M.S.Wojsk. W roku 1926 przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa. Wiosną 1929 r. został przeniesiony z Departamentu Lotnictwa do 1 PL na stanowisko dowódcy (był nim w okresie od maja 1929 r. do lutego 1933 r.). Z dniem 1.01.1930 r. został awansowany na stopień podpułkownika. W styczniu 1930 r. został przydzielony na trzymiesięczny kurs oficerów sztabowych lotnictwa przy Wyższej Szkole Wojennej, a następnie wrócił na stanowisko dowódcy 1 PL. Od 8.02.1933 r. był komendantem Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. Od połowy listopada 1936 r. pracował jako dyrektor Departamentu VIII w Ministerstwie Komunikacji.


Po wybuchu II Wojny Światowej, w dniu 18.09.1939 r. przekroczył granicę z Rumunią, następnie udał się do Francji i stamtąd przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został szefem Wydziału Personalnego w Inspektoracie Polskich Sił Powietrznych. Następnie został komendantem Ośrodka Wyszkolenia Ziemnego oraz Polskiej Bazy Sił Powietrznych w Blackpool. Płk pil. Franciszek Wiedeń zmarł 30.09.1944 r. w Blackpool i tam został pochowany.


Za okres wojny z bolszewikami odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 8102, Krzyżem Walecznych oraz Polową Odznaką Pilota nr 12. Ponadto w trakcie dalszej służby wojskowej otrzymał odznaczenia: Krzyż Oficerski i Kawalerski Orderu Polonia Restituta (za zasługi w służbie wojskowej), Złoty Krzyż Zasługi a także odznaczenia zagraniczne: Krzyż Oficerski Rumuńskiego Orderu „Gwiazdy Rumunii”, Krzyż Komandorski Bułgarskiego Orderu „Zasługi”, Krzyż Karola, czechosłowacką, bułgarską i francuską odznakę pilota oraz ordery bułgarskie, greckie (Grecki Order „Feniksa”) i rumuńskie. Uhonorowany również fińską i łotewską odznaką lotniczą.


Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą

Źródła:

* O. Cumft, H. K. Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Warszawa 1989.
* G. Łukomski, B. Polak, A. Suchcitz, Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. Wykazy odznaczonych za czyny z lat 1863-1864, 1914-1945, Koszalin 1997.
Ł. Łydżba, 21. Eskadra Niszczycielska w wojnie 1920 roku, Lotnictwo z szachownicą nr 24, 2007.
J. Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918-1939, Warszawa 1989.
W. Sankowski, Ławica lat dwudziestych część 1 okres 1921-1924, „Lotnictwo z szachownicą” nr 2, 2002.
* K. A. Tarkowski, Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920, Warszawa 1991.
J. Zieliński, W. Wójcik, Lotnicy-kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari, t. I. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920 r., Warszawa-Toruń 2005.
Dziennik Rozkazów Wojskowych, Nr 14 z dn. 08.02.1919 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 36 z dn. 22.09.1920 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 40 z dn. 20.10.1920 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 41 z dn. 27.10.1922 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 32 z dn. 02.04.1924 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 96 z dn. 25.09.1925 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 25 z dn. 28.06.1926 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 42 z dn. 11.10.1926 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 22 z dn. 25.08.1927 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 15 z dn. 11.11.1928 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 9 z dn. 27.04.1929 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 19 z dn. 12.12.1929 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 1 z dn. 21.01.1930 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 5 z dn. 20.02.1930 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 12 z dn. 28.06.1930 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 5 z dn. 11.04.1933 r.
** Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 2 z dn. 11.11.1936 r.
Dziennik Personalny M.S.Wojsk., Nr 2 z dn. 11.11.1937 r.
Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych - Oddział V Sztab Generalny, Warszawa 1923.
Rocznik Oficerski 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych Biuro Personalne, Warszawa 1932.



Wszelkie materiały tekstowe umieszczone w serwisie bequickorbedead.com stanowią własność intelektualną i są prawnie chronione prawem autorskim oraz innymi przepisami dotyczącymi ochrony własności intelektualnej. Natomiast materiały i fotografie nadesłane przez Czytelników pozostają ich własnością, a Właściciele serwisu nie przypisują sobie do nich praw autorskich.

Informujmy, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), kopiowanie, modyfikowanie, powielanie i wykorzystywanie zawartych na stronie bequickorbedead.com materiałów tekstowych (w tym umieszczanie na innych stronach internetowych), zarówno w całości jak i we fragmentach, wymaga pisemnej zgody twórców witryny.

Zobacz podobne artykuły: